Kies uw kerk

Preek van de week

2019-01-20. Is er nog wijn?

Preek 2de zondag van het jaar, C

 

Eerste lezing: Jesaja 62, 1-5

Evangelie: Johannes 2, 1-12


De prachtige vertelling over de bruiloft van Kana bevat een schat aan mogelijkheden om na te denken over de wijze, waarop de bijbel ons onderricht over de bekommernis van God met mens en wereld. Hoe gaat het verhaal? Er wordt water in wijn veranderd. Vervolgens is er de opmerking van de ceremoniemeester, dat je eerst de goede wijn moet schenken om - nadat de mensen al het nodige op hebben - de mindere kwaliteit aan te bieden. Goed, maar, wat is de boodschap van het verhaal?

Kana ligt in werkelijkheid op een kleine heuvel, terwijl we bij het verhaal van Johannes denken aan een berg. Want de berg is in veel Bijbelse getuigenissen een aanduiding van visioenen en vergezichten, van ontmoetingen tussen God en mensen. Op de top van de berg komen hemel en aarde tezamen, als bondgenoten, als levensgezellen, als bruid en bruidegom. De tien geboden die God uitspreekt op de Sinaï worden vaak vergeleken met een huwelijk. God is de bruidegom en het godsvolk is de bruid. Hemel en aarde verstrengelen zich en bieden uitzicht op een leven van vrede en welbehagen.

Boven op de berg van Kana wordt een bruiloft gevierd. Maar het is geen echt feest. "Ze hebben geen wijn", zegt de moeder van Jezus. Ze wordt niet bij haar naam Maria genoemd, want ze is daar in een andere hoedanigheid. Ze verbeeldt het Bijbelse boek de Thora, en de Thora is de moeder van Jezus. Om het wat anders te zeggen: Jezus heeft God tot vader en de Thora tot moeder. Daarom zegt juist zij: "ze hebben geen wijn". Dat betekent zoveel als: het godsvolk is aan het dwalen. Het verkeert in duisternis. Het ziet geen toekomst. Het weet niet dat er feest is en een bruiloft te vieren als God zich over de wereld buigt. "Ze hebben geen wijn".

Johannes 2, 1-12

Johannes 2, 1-12

De profeet Jesaja spreekt in de eerste lezing over de gehuwde en een huwelijk. Zo staat het menselijk huwelijk als beeld voor de verbondenheid tussen God en mensen. Daar is wijn nodig, liefde en barmhartigheid, om het huwelijk in stand te houden.

Dan wordt het leven geleidelijk aan gekleurd door de wereld van God. Water wordt wijn! De weg door wereld en woestijn, over bergen en door dalen wordt een wandelweg, een aangenaam en verkwikkend gaan door groene velden, langs stromen en over vruchtdragende akkers. Mensen zien en groeten elkaar. Er is feest, want de vrede wordt werkelijkheid.

 

Amen

Afbeelding: bruiloft te Kana

Schilder: Gerard David (ca. 1455 - 1523)
          Techniek: Olie op eikenhout
          Afmetingen: (H x B) : ca. 130 x 100 cm
          Datum: 1500
          Te bezichtigen in Musée Du Louvre, Paris, France


De stijl van David op dit schilderij ligt dicht bij de ideeën van de Italiaanse Renaissance. David toont ons het feest van de bruiloft te Kana als een alledaags tafereel van de realiteit van de Nederlanden. De gasten zijn gekleed in de mode van de Nederlanden in die tijd, de gerechten en lekkernijen zijn geserveerd. De architectuur van de stad wordt gezien door de galerie, welke hetzelfde zijn als Davids tijdgenoten in Brugge. De opdrachtgevers verschijnen als de gasten bij het banket, geknield aan de uiteinden van de samenstelling, maar perfect geïntegreerd in de ruimte en het milieu. De kleuren en details zijn opmerkelijk grondig. Dit is een van de beste producties van Gerard David.

Jesaja 62, 1-5

Roeping van de profeet
Uit liefde voor Sion kan ik niet zwijgen, uit liefde voor Jeruzalem ken ik geen rust, totdat zijn heil straalt als een gloed en zijn redding als een brandende toorts. De volken zullen uw heil zien en alle koningen uw heerlijkheid. Zij geven u een nieuwe naam, die de Heer zelf heeft bepaald. U zult een schitterende kroon zijn in de hand van de Heer, een koninklijk diadeem in de hand van uw God. Men noemt u niet langer ‘Verstotene’, en uw land niet langer ‘Verlatene’, maar u zult heten: ‘Mijn Welbehagen’, en uw land: ‘Gehuwde’. Want de Heer heeft welbehagen in u en uw land wordt gehuwd. Zoals een jongeman een meisje huwt, zo zal Hij, die u opbouwt, u huwen. En zoals de bruidegom blij is met zijn bruid, zo zal uw God blij zijn met u.

Johannes 2, 1-12

Bruiloft te Kana
Op de derde dag werd er een bruiloft gevierd te Kana in Galilea, waarbij de moeder van Jezus aanwezig was. Ook Jezus en zijn leerlingen waren op de bruiloft uitgenodigd. Toen de wijn opraakte, wendde de moeder van Jezus zich tot Hem en zei: ‘Ze zitten zonder wijn.’ Jezus antwoordde: ‘Wat hebben ik en u daarmee van doen, Vrouwe? Mijn uur is nog niet gekomen.’ Zijn moeder zei tegen de dienaren: ‘Wat Hij u ook beveelt, doe het maar.’ Nu stonden daar zes stenen waterbakken ten behoeve van het Joodse reinigingsgebruik, elk met een inhoud van twee tot drie metreten (red: ongeveer 2 tot 3 maal 40 liter). ‘Doe die bakken vol water,’ beval Jezus hun. Ze deden ze vol water, tot de rand toe. Vervolgens zei Hij: ‘Schep er nu wat uit en breng het naar de tafelmeester.’ En ze deden het. De tafelmeester proefde het water dat wijn was geworden, maar wist niet waar die vandaan kwam; de dienaren die het water geschept hadden wisten het wél. De tafelmeester riep dus de bruidegom en zei: ‘Iedereen schenkt toch eerst de beste wijn, en de gewone pas wanneer er al flink gedronken is. Maar u hebt de beste wijn bewaard tot het laatst!’ Dat was het begin van Jezus’ tekenen, te Kana in Galilea. Hij openbaarde zijn heerlijkheid en zijn leerlingen geloofden in Hem. Daarna vertrok Hij met zijn moeder, zijn broers en zijn leerlingen naar Kafarnaüm, waar ze enkele dagen bleven.

Archief preken