Preek van de week

“samenwerken omwille van de eenheid”

 “samenwerken omwille van de eenheid”

De stichting SIRE is een actie begonnen tegen de polarisatie in ons land. Want wat blijkt? Zo'n 1,4 miljoen Nederlanders hebben het contact met vrienden, familie en collega’s verminderd of helemaal beëindigd vanwege menings-verschillen over 'gevoelige' onderwerpen zoals immigratie, stikstof, corona, het klimaat of Zwarte Piet. Mensen zijn elkaar niet alleen uit het oog, maar vaak ook uit het hart verloren. Diep van binnen zouden ze het anders willen. Mensen hebben er verdriet van als ze vervreemden van degenen die eigenlijk heel hecht met hen verbonden zijn.

Hier in deze geloofsgemeenschap is dat ook regelmatig en intens gevoeld na de afsplitsing van Antonius in Beweging. Het is binnenkort tien jaar geleden dat dat gebeurde. De eens zo vitale parochie werd opgesplitst in twee groepen die allebei gewond verder gingen. Soms hielden mensen aan beide kanten zich groter en sterker dan ze diep van binnen waren. De éne kant prees zich om de behouden vitaliteit en zelfstandigheid en de andere kant om zijn trouw aan bisdom en wereldkerk. Maar achter alle grote woorden werd aan beide kanten een pijn gevoeld. Vooral als de verdeeldheid familieleden, buurtgenoten of vrienden uit elkaar dreef. En dat is helaas gebeurd.

We zien het ook in groter verband gebeuren. In de wereldkerk gingen en gaan zogenaamde progressieven en conservatieven niet erg fatsoenlijk met elkaar om. Ze maken elkaar liever zwart, dan dat ze samen maaltijd houden. Ze steken hun voorkeur voor bepaalde kerkleiders niet onder stoelen of banken. Sommige gelovigen, waaronder bisschoppen, maken paus Franciscus uit voor ketter en verheerlijken de onlangs overleden Duitse paus Benedictus. Een kleine groep fanatiekelingen schreeuwde bij zijn begrafenis: “Subito Santo”. Dat dat niet zozeer was uit piëteit met de persoon van Jozef Ratzinger, maar meer voortkwam uit de onbescheiden behoefte om hun mening te ventileren, is wel duidelijk. Omgekeerd kunnen progressieve katholieken ook lelijke dingen zeggen. Bijvoorbeeld over priesters die weer een boordje dragen. Ik moet u bekennen dat ik mezelf daar ook meer dan eens schuldig aan gemaakt heb. We doen er denk ik allemaal wel eens aan mee, aan dat gepolariseer, terwijl we weten dat het onvruchtbaar is. Het levert niets op dan alleen maar méér onenigheid en onvrede.  

Het is natuurlijk maar een schrale troost, maar we staan hier niet alleen in. Als we de brief van Paulus aan de Korintiërs mogen geloven, dan werd er ook in de prille oerkerk al volop gekibbeld en geruzied.

Ieder had zijn eigen leus, zo hoorden we. “ik ben van Apollos”, roep er een. “En Ik ben van Paulus”, roept een ander. En weer een ander: “En ik van Kefas.” Paulus heeft dat allemaal hoofdschuddend aangehoord en hij reageert daarop met de wijze woorden: is Christus soms in stukken verdeeld?

Nee, natuurlijk niet. Christus is een mens uit één stuk, letterlijk en figuurlijk, en Hij verlangt er vurig naar dat wij dat óók zijn. En dat we die eenheid voor ogen houden in ons samen-kerk-zijn. Het is goed om daar bij stil te staan nu we vandaag de week van gebed om eenheid onder de christenen afsluiten. Dat we in de spiegel durven kijken en ons de vraag stellen, in hoeverre wij zelf de eenheid ook werkelijk nastreven.

Daarbij mogen we een voorbeeld nemen aan de vissers. Zij zijn het, die Jezus tot zijn leerlingen roept. Geen theologen, geen schriftgeleerden, maar noeste arbeiders die in weer en wind er op uitgaan. Zij voldoen bij Jezus aan de profielschets om het evangelie te verkondigen, niet met fraaie en geleerde woorden maar met eerlijk handelen. Nu deden de vissers in Jezus’ tijd hun werk anders dan de beroepsvissers van nu. Simon en Andreas en hun maten hadden nog geen schip met een dieseltank van 30.000 liter. Ze hadden nog geen nylonnetten van honderden meters lang. Ze hadden zelfgeweven netten die ze met de hand uitlegden en binnenvisten. Zo’n net noemen we een zegen.

Maar…wil je daar werkelijk iets mee vangen, willen je inspanningen werkelijk  “gezegend” zijn, dan is het de kunst om dat net aan twee kanten even gelijkmatig binnen te vissen. Dat klinkt makkelijker dan het is. Het vereist opperste concentratie en gerichtheid op de ander. Als het net aan de ene kant ook maar een béétje sneller wordt binnengehaald dan aan de andere kant, dan komt het net een beetje omhoog en dan zijn de vissen in een oogwenk ontsnapt. Dat gaat razendsnel; die beesten zijn echt niet gek. Aan de oever van het meer zag Jezus, dat dát de eigenschap is die vissers kenmerkt. Elkaar niet uit het oog verliezen, rekening houden met elkaar. In harmonie met elkaar samenwerken. Alleen dát levert iets op.

Het is een mooi beeld voor ons, mensen die anno 2023 samen kerk willen zijn. Het past helemaal bij de synodale kerk, die we meer en meer mogen gaan vormen. Luisteren naar elkaar. Behoedzaam zijn in ons spreken. Elkaar niet uit het oog verliezen, maar samenwerken. We zijn allemaal leerlingen van één en dezelfde Christus.  

Wilfred van Nunen