Kies uw kerk

Preek van de week

2022-05-15. Moreelkompas

5de zondag van Pasen, C

          
Eerste lezing: Handelingen der apostelen 14, 21b-27
          Evangelie: Johannes 13, 31-33a. 34-35

De Tweede Wereldoorlog heeft in de harten en gedachten van mensen veel verwoest. Er is veel pijn en angst geleden, en de vele verhalen van de slachtoffers blijven ons raken. De oorlog in Oekraïne, zorgt ervoor dat veel van deze herinneringen weer tevoorschijn komen. In verhouding is er weinig aandacht voor de rol van de pers en de persvrijheid in de Tweede Wereldoorlog. Eigenlijk, die persvrijheid was er steeds minder. Steeds vaster werd de greep van de NSB en de Nazi’s op het Nederlandse volk en dus ook op de journalisten en de kranten.

Een groot verdediger van het recht op vrije meningsuiting was pater Titus Brandsma. Hij was een ferme verdediger van de media en de persvrijheid tijdens de Duitse bezetting. Titus Brandsma werd daardoor een belangrijk verzetsman. Hij stelde zich te weer wat hij het nieuwe ‘heidendom’ noemde. Tegenover het recht van de sterkste en de rassenwaan, verdedigde hij -vanuit het evangelie- het recht van de zwakken en de waardigheid van ieder mens. Tegen wil en dank werd hij op verzoek van de aartsbisschop van Utrecht, Mgr. De Jong, het moreelkompas van de journalisten.

Zo roept Titus ook buiten zijn eigen kring, tot op de dag van vandaag, diep respect op. Helaas is hij met zijn overtuiging nog steeds schrijnend actueel. Ook nu zijn in tal van landen de persvrijheid aan banden gelegd en worden mensenrechten met voeten getreden. Kijken we maar wat er onder andere in Rusland gebeurt. Zo mag deze heilige een voorbeeld zijn voor iedereen die opkomt voor de waardigheid van elk mens.

Eerste reis Paulus

Eerste reis Paulus

Pater Brandsma was niet louter en alleen de onverschrokken voorstander van de persvrijheid, daarnaast was hij zich ook bewust van het grote gevaar dat hij liep. De moed en de gelovige overgave die hij in het concentratiekamp toonde, waren bevochten door een innerlijke strijd. Hij ging met angst het kamp in, want hij vreesde terecht voor zijn leven omdat hij ook nog een zwakke gezondheid had. Zijn zorgen en angst zorgt er ook voor dat hij heel dicht naast ons staat. In de laatste periode van zijn leven heeft Titus, in de ellende van het kamp zeer veel openheid en goedheid voor anderen getoond. Hij heeft mensen bemoedigd en gesterkt; hij was een waarachtig moreelkompas.

Titus Brandsma

Titus Brandsma

Wie is Titus Brandsma? De heilige Titus Brandsma is een van de meest inspirerende karmelieten voor de hedendaagse wereld. Naar hem zijn kerken, scholen en straten vernoemd. Hij werd in 1881 geboren als Anno Sjoerd Brandsma in Oegoclooster, een gehucht in Friesland, nabij Bolsward. Titus, koos hij later als kloosternaam.

Brandsma was specialist in middeleeuwse mystiek en zelf mysticus. Hij was als priester sterk maatschappelijk betrokken en nam initiatieven op het gebied van Katholieke emancipatie, het katholieke onderwijs en de journalistiek.

Hij stierf op 26 juli 1942 te Dachau. In 1985 is hij zaligverklaard en vandaag, 15 mei 2022 is hij door de paus heiligverklaard.

Om te besluiten. In de eerste lezing hoorden we hoe Paulus en Barnabas de leerlingen van Lystra, Ikonium en Antiochië bevestigden in hun goede gesteldheid. Daarnaast spoorden zij hen aan in het geloof te volharden en zeiden dat zij door vele kwellingen het Rijks Gods moeten binnengaan. Gelovig Christenzijn kan veel van je vragen, als je geloofswaarden met voeten worden getreden. Toen, in de Tweede Wereldoorlog en ook nu. Laat de heilige Titus Brandsma voor ons een voorbeeld zijn en de kracht geven, om op te staan voor waar je in geloven. Laat hij zo ons moreelkompas zijn.

          Amen 

Handelingen der apostelen 14, 21b-27

Terugreis naar Antiochië in Syrië
In die dagen keerden Paulus en Barnabas terug naar Lystra, Ikonium en Antiochië. Daar bevestigden zij de leerlingen in hun goede gesteld­heid, spoorden hen aan in het geloof te volharden en zeiden dat wij door vele kwellingen het Rijk Gods moeten binnen­gaan. In elke gemeente stelden zij na gebed en vasten oudsten voor hen aan en vertrouwden hen toe aan de Heer, in wie zij nu geloofden. Zij reisden door Pisidië naar Pamfylië, predikten het woord in Perge en bereikten Attalia (het huidige Antalya, red.). Daar gingen ze scheep naar Antiochië, vanwaar zij, aan Gods genade aanbevolen, waren uitgegaan naar het werk dat zij volbracht hadden. Na hun aankomst riepen zij de gemeente bijeen en vertel­den alles wat God met hun medewerking tot stand had gebracht en hoe Hij voor de heidenen de poort van het geloof had geopend.

Johannes 13, 31-33a. 34-35

Ik ga heen
In die tijd ze zei Jezus tot zijn leerlingen: ‘Nu wordt de Mensenzoon verheerlijkt, en in Hem wordt God verheerlijkt. En als God wordt verheerlijkt in Hem, verheerlijkt God ook Hem bij zichzelf; ja, nu gaat Hij Hem verheerlijken. Kinderen, nog maar kort zal Ik bij jullie zijn.
Ik geef jullie een nieuw gebod: dat je elkaar liefhebt. Met de liefde die Ik jullie heb toegedragen, moeten jullie ook elkaar liefhebben. Daaraan zal iedereen kunnen zien dat jullie leerlingen van Mij zijn: als jullie onder elkaar de liefde bewaren.’

Archief preken