Kies uw kerk

Preek van de week

2021-01-31. Profeten gevraagd

Preek 4de zondag van het jaar, B

          Eerste lezing: Deuteronomium 18, 15-20
          Evangelie: Marcus 1, 21-28

Op de keeper beschouwd leven wij mensen van woorden. De belangrijkste beslissingen in ons leven worden bekrachtigd met een 'Ja’ woord. Of het nu gaat om een levensverbintenis of het spreken van waarheid in de rechtspraak. In zo'n woord geven wij aan anderen te kennen dat zij op ons kunnen vertrouwen en zodoende hoopvol naar de toekomst kunnen kijken. In zo'n woord hoor je dat anderen jou niet zullen laten vallen en dat geeft je leven geborgenheid en veiligheid.

Waar die woorden niet klinken verwordt het leven tot een stil en zwijgzaam veronderstellen van de goede bedoelingen van een ander. Zo krijgt de verhouding over en weer geen naam, wordt niet benoemd en uitgesproken. Dat is bedreigend en roept zo angst en vrees op.

Wanneer Mozes aan zijn mensen onderweg de verzekering geeft dat het van Godswege ook niet ontbreken zal aan profeten, horen wij datzelfde terug. Het volk hoeft niet langer beducht te zijn voor 'dat grote vuur en die geweldige stem', waarmee God wordt aangeduid. Het volk mag erop vertrouwen dat er mensen zullen zijn, altijd weer, die ons vanuit die onbestemde vrees de geborgenheid binnenvoeren.

In Jezus heeft dat vuur en die grote stem uit het Oude Testament een menselijk gezicht gekregen. Zo mogen wij het Woord van God in levende lijve zien en horen. Dat Woord verdrijft boze geesten die ons leven tot een verschrikking kunnen maken, het doorbreekt het zwijgen en het schept ruimte en levensadem. Deze onreinheid wordt door de bezetene als het ware letterlijk uitgespuugd.

Als iemand wordt gedoopt, roepen wij de naam van God over hem of haar af: Vader, Zoon en Geest. En wel, opdat in hem/ haar levend wordt het vertrouwen in de Schepper van alle leven die het werk van zijn handen niet verlaat. In de naam van de Zoon opdat hij of zij kan leven in het vertrouwen dat hij/ zij geborgen is in de vaderlijke en moederlijke liefde van God. Ook bidden wij om de Geest, de levensadem van God, om vrij en verwonderd te kunnen leven voor Gods aangezicht.

Marcus 1, 21-28

Marcus 1, 21-28

Zo mag elke gedoopte, dus wij, groot worden in het voetspoor van Jezus, de zoon van Abraham, de zoon van God.  Op de manier van Jezus zijn wij uitgenodigd het kwaad uit de wereld weg te bannen om in liefde te leven met andere mensen.

Om te besluiten. Het volk van God in het Oude Testament was bang geworden voor hun Schepper. De bezetene in het evangelie was letterlijk en figuurlijk bezet. Jezus is gekomen om te bevrijden, om vrijheid aan te zeggen voor ieder die bezet is en bevrijd wil worden. Wij zijn medewerkers van Jezus als we onze ogen en ons hart open houden en zo iedereen tegemoet treden. Zonder vooroordeel, zonder mening, zonder vooringenomenheid.

Zo mogen wij als nieuwe profeten belijden dat wij met elkaar vertrouwen in de God van onze vaderen, de Bron van ons leven, het Hart dat ons behoedt en bemint.

          Amen

Afbeelding: Folio 166 uit Très Riches Heures

Auteurs: de (drie) gebroeders Van Limburg, uit Nijmegen
          Datum: ca. 1412 en 1416
          Te bezichtigen in: Museum Condé, Chantilly te Frankrijk.
          Afmetingen: 206 bladeren van zeer fijn kwaliteit perkament, 30 cm hoog en 21,5 cm breed

De afbeelding stelt de onreine geest (duivel) uitdrijving voor van de man in de synagoge.

De ‘Très Riches Heures’ van hertog van Berry is de meest bekende en misschien wel het best bewaard gebleven voorbeeld van de Franse gotische manuscriptenverlichting. Het is een boek van uren: een verzameling van gebeden die kunnen worden opgezegd bij de kerkelijke uren. Het werd gemaakt tussen circa 1412 en 1416 voor de extravagante koninklijke bibliofiel en beschermheer Jan van Berry. Toen de drie schilders stierven in 1416, werd het manuscript afgemaakt. Het werd verder verfraaid in de 1440s door een anonieme schilder, volgens vele kunsthistorici was dat Barthélemy d'Eyck. In 1485-1489 werd het naar zijn huidige toestand door schilder Jean Colombe vervolmaakt.

Het handschrift bevat 66 grote miniaturen en 65 kleinere. Het ontwerp van het boek heeft vele veranderingen en bewerkingen ondergaan. Veel kunstenaars hebben bijgedragen aan haar miniaturen, kalligrafie, initialen, en marginale decoraties, maar het precieze aantal en hun identiteit blijft een punt van discussie. Geschilderd grotendeels door kunstenaars uit de Lage Landen, vaak met behulp van zeldzame en kostbare pigmenten en goud, en met een ongewoon groot aantal illustraties, het boek is een van de meest luxueuze laatmiddeleeuwse verluchte handschriften.

 

Zie voor de andere folio’s  Wikimedia.org: Très Riches Heures

Deuteronomium 18, 15-20

        Waarzeggers en profeten
Mozes sprak tot het volk en zei: De Heer zal in uw midden profeten laten opstaan, profeten zoals ik, naar wie u moet luisteren. U hebt dat immers bij de Horeb, op de dag van samenkomst, aan de Heer uw God gevraagd. U zei: ‘Wij kunnen het stemgeluid van de Heer, onze God, en de aanblik van dit enorme vuur niet langer verdragen; dat overleven we niet.’ De Heer heeft toen tegen mij gezegd: ‘Zij hebben goed gesproken. Ik zal in hun midden profeten laten opstaan zoals jij. Ik zal hun mijn woorden ingeven, en zij zullen het volk alles overbrengen wat ik hun opdraag. Wie niet wil luisteren naar de woorden die zij in mijn naam spreken, zal ik ter verantwoording roepen. Maar als een profeet de euvele moed heeft om in mijn naam iets te zeggen dat ik hem niet heb opgedragen, of om in de naam van andere goden te spreken, dan moet hij ter dood gebracht worden.’

Evangelie: Marcus 1, 21-28

        Genezingen in Kafarnaüm
In die tijd kwamen Jezus en zijn leerlingen in Kafarnaüm aan, en op de eerstvolgende sabbat ging Hij naar de synagoge en gaf er onderricht. Ze waren geestdriftig over zijn leer, want Hij onderrichtte hen als iemand met gezag, en niet zoals de Schriftgeleerden. En meteen begon er in de synagoge iemand die in de greep was van een onreine geest, luid te schreeuwen. 'Wat wilt U van ons Jezus van Nazaret? Bent U gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie U bent: de heilige van God.' Jezus strafte hem toe: 'Houd uw mond en ga uit hem weg.' En de onreine geest schudde hem heen door elkaar en onder enorm schreeuw ging hij uit hem weg. Allen stonden zo verbaasd, dat ze onder elkaar vroegen: 'Wat is dat toch? Een nieuwe leer met gezag! Zelfs de onreine geesten geeft Hij bevelen, en ze luisteren naar Hem.' Als een lopend vuurtje ging zijn faam rond in heel de streek van Galilea.

Archief preken