Preek 23ste zondag van het jaar, B
Eerste lezing: Jesaja 35, 4-7a
Tweede lezing: Jacobus 2, 1-5
Evangelie: Marcus 7, 31-37
Beste parochianen, het is kerkelijk een ingewikkelde tijd. Het ene schandaal is nog niet weg of het andere dienst zich al weer aan. Maar de crisis blijft niet beperkt tot die vreselijke schandalen. Integendeel, het lijkt wel of de Kerk uiteenvalt. De voorbije maanden keerden verschillende bisschoppen en kardinalen zich openlijk tegen paus Franciscus. Ze vinden zijn opvattingen over huwelijk en gezin ronduit ketterij, en ze publiceren die overtuiging ook in internationale dagbladen en tijdschriften. Ze krijgen daarbij de steun van andere conservatievelingen, terwijl de andere gelovigen de paus even uitdrukkelijk steunen. Maar als de Paus dan weer zwijgt als hij zelf beschuldigd wordt, wordt het hem niet in dank afgenomen en het verandert niets aan de openlijke strijd tussen progressieven en conservatieven in de Kerk.
Eigenlijk is het wat ongewoon om elkaar openlijk af te vallen. De progressieven willen de Boodschap van Jezus in deze tijd situeren, terwijl de conservatieven eisen dat de eeuwenoude leer van de Kerk eeuwig en onveranderd blijft. De Boodschap van Jezus botst met de leer van de Kerk. Zover zijn we gekomen.
En wat merken we in het evangelie? Dat het, zoals zo dikwijls, helemaal bij de hedendaagse werkelijkheid aansluit. Jezus’ hulp wordt afgesmeekt over een doofstomme. Hij gaat in op die vraag, slaat in gebed zijn ogen ten hemel, zucht, en zegt: ‘Effeta’, en dat betekent ‘Ga open.’
‘Effeta’, Ga open’: dat zegt Jezus ook tegen ons en de Kerk. En net zoals toen zucht Hij ook nu, want Hij weet dat zijn vraag niet altijd positief zal ingevolgd worden. ‘Blijf niet opgesloten in jezelf, maar luister naar mensen die om aandacht vragen. Spreek met je naasten, en vertel hun dat Gods hen nooit in de steek laat.’ Dat zegt Jezus tegen ons, maar luisteren wij altijd naar zijn Boodschap wanneer Hij onze oren opent, en spreken wij altijd met zijn woorden wanneer Hij onze mond gezond maakt? En tegen de Kerk zegt Hij: ‘Ga open voor de wereld van vandaag, en luister naar wat mensen zeggen. Verkondig mijn Boodschap van liefde en vrede, en niet je eigen leer.’
Marcus 10, 17-30
Maar wil onze Kerk wel opengaan, of blijft ze liever opgesloten in de machten en krachten die haar in de loop der eeuwen hebben getekend? Wil onze Kerk wel luisteren naar dat ene gebod van Jezus: ‘Bemin God bovenal, en hou van je naaste zoals van jezelf’, of vindt ze haar eigen leer belangrijker dan dit ene Goddelijke gebod? Wil onze Kerk ook luisteren naar Jezus wanneer Hij zegt: ‘Oordeel niet, en gij zult niet veroordeeld worden’? En wil onze Kerk opengaan voor de werkelijkheid dat niet een paar bisschoppen en priesters, maar wel de gelovige leken, mannen én vrouwen, de Kerk dragen? Zal de Kerkelijke hiërarchie luisteren naar die gelovigen, of loopt ze liever verder leeg?
Zusters en broeders, laten we bidden dat Jezus niet langer moet zuchten, omdat wij en zijn Kerk niet opengaan voor zijn woorden en daden van liefde, vrede en gerechtigheid. Laten we dus wél opengaan, en goed naar Hem luisteren.
Amen
Schilder: Bartholomeus Breenbergh ( 1598 - 1657 )
Datum: 1635
Techniek: Olieverf op paneel (90 x 122 cm)
Te bewonderen in: Louvre, Paris
Aangetrokken door de bovennatuurlijke scene, heeft een groep mensen zich verzameld voor de oude ruïnes. Jezus is van een van zijn wonderen aan het uitvoeren, de genezing van de doofstomme man. Bartholomeus Breenbergh toont de scene op het moment van het wonder.
De collectie van de gebouwen is een enigszins aangepaste versie van de ruïnes van de Villa van Maecenas in Tivoli, terwijl de details van de verzonken gewelf gezien onder de grootste poort wordt verondersteld te zijn geïnspireerd door de basiliek van Constantijn , één van de belangrijkste monumenten in het Forum Romanum.
Hoewel het belangrijkste deel van het schilderij klein is en omgeven door de groep mensen en de bedelaar op de voorgrond, wordt de blik van de toeschouwer door het samenspel van licht geleidt. De afwisseling van lichte en donkere gebieden. Geeft dat de doof stomme man door de schilder letterlijk in de schijnwerpers wordt gezet. Het lichte gat in de stormachtige hemel, die deze verschillende effecten van licht verklaart, wordt weergegeven met een grote gevoeligheid voor de sfeer.
Verlost uit de ballingschap
Spreek tot allen die de moed verloren hebben: ‘Houd moed, wees niet bang, hier is uw God, Hij brengt de wraak mee, de goddelijke vergelding, Hij komt u redden.’ Dan worden de ogen van de blinden geopend en de oren van de doven geopend. Dan danst de kreupele als een hert en juicht de tong van de stomme. En water welt op in de woestijn, rivieren in het dorre land. Het verschroeide land wordt een meer, de dorstige grond een waterrijke fontein.
Respect voor de armen
Broeders en zusters, u kunt niet het geloof hebben in Jezus Christus, de Heer der heerlijkheid, en u toch partijdig gedragen! Ik bedoel dit: veronderstel, er stapt in uw bijeenkomst een man binnen met een gouden ring en in schitterende kleding, en tegelijkertijd komt er een arme binnen in schamele kleren; als u nu opziet tegen de man met de schitterende kleding en zegt: ‘Gaat u hier zitten, dit is een goede plaats’, terwijl u tegen de arme zegt: ‘Blijf jij daar maar staan’, of: ‘Ga hier op de grond zitten, bij mijn voetbank’, doet u dan niet aan discriminatie en wordt u dan geen rechters met verkeerde gedachten? Luister, geliefde broeders en zusters: heeft God degenen die in de ogen van de wereld arm zijn, niet uitgekozen om rijk te zijn in het geloof en om erfgenamen te zijn van het koninkrijk dat Hij beloofd heeft aan wie Hem liefhebben?
Genezing van een doofstomme
Jezus vertrok weer uit het gebied van Tyrus en ging via Sidon naar het meer van Galilea, midden in de Dekapolis. Ze brachten Hem iemand die doof was en moeilijk sprak, en ze drongen er bij Hem op aan, hem de hand op te leggen. Hij nam hem uit de menigte apart, stak zijn vingers in zijn oren en spuwde en raakte zijn tong aan, en Hij keek op naar de hemel, zuchtte, en zei tegen hem: ‘Effata’, wat betekent: Ga open. Meteen gingen zijn oren open, zijn tongriem ging los, en hij sprak normaal. Hij gebood hun om het aan niemand te zeggen. Maar hoe meer Hij dat deed, des te meer gingen ze het rondvertellen. En ze werden steeds geestdriftiger en zeiden: ‘Geweldig wat Hij allemaal gedaan heeft. Doven laat Hij horen en stommen laat Hij spreken.’
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave oktober 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal
75 Jaar H. Antoniuskerk én 60 jaar Lidwinakoor