18de zondag door het jaar, C
Eerste lezing: Prediker 1,2. 2, 21-23
Evangelie: Lucas 12, 13-21
Beide lezingen van vandaag zijn verassend actueel. Vandaag hoorden we namelijk in het evangelie over een man die problemen heeft met zijn broer omwille van een erfenis. Iedereen die wel eens een erfenis heeft gehad, weet uit eigen ervaring dat er naast vreugde, ook heel vaak sores kan zijn. Jezus wordt gevraagd om te bemiddelen, maar -heel verstandig- Hij weigert. Erfenissen zijn aardse zaken. Het gaat Jezus om het echte leven. Hij zegt: “Geef die erfenis toch op, want echt leven hangt niet af van het hebben. Echt leven is zijn met God, zijn met de ander en zo ook zijn met jezelf.”
Dit gegeven brengt ons naar het verhaal van Jezus over de rijke man wiens landgoed veel opbracht. Ook deze man wil investeren in de toekomst, in zijn eigen toekomst. Hij overlegt met niemand, hij praat alleen met zichzelf. Hij hoopt zich veilig te stellen voor de jaren die gaan komen. Hij wil genieten.
In de tijd van Jezus mocht je helemaal niet je oogst opslaan. Wanneer je dat deed, betekende dit dat je de opbrengst later op de markt bracht. Wanneer in de tijd lang na de oogst de prijzen omhooggingen en je een goede winst kon maken. In ons economisch systeem getuigt dit van slimheid, van een goed zakeninstinct. In de tijd van Jezus tot in de achttiende eeuw was dit een teken van hebzucht: de rijke zorgt alleen voor zijn eigen toekomst en dat nog ten koste van de armen!
Maar de rijke man komt niet verder dan zijn plan; hij sterft onverwacht. Het zou me niet verbazen als dit verhaal ontleend is aan een werkelijke gebeurtenis. Je kunt niet werkelijk investeren in de toekomst. Je laat misschien een grote erfenis na, maar ook dat hoeft je erfgenamen nog niet gelukkig te maken!
Ets 'Gelijkenis van een hebzuchtige boer'
Wij leven in een heel andere tijd, in een ander economisch stelsel. Met gepaste trots wordt tijdens het NOS-journaal vertelt dat de multinationals weer vele miljardenwinst hebben gemaakt. Dit, terwijl de mensen met een klein inkomen niet rond kunnen komen. De winst, werd alleen maar behaald door de prijzen te verhogen. Niet omdat de CEO harder ging werken. Ten koste van wat, ten koste van wie?
'Alles is lucht en leegte, alles is ijdelheid', zegt het boek Prediker uit de derde eeuw voor Christus. Geen boek om op sombere dagen te lezen. Alle dagen brengen zorgen, je krijgt slapeloze nachten… Die slapeloze nachten zijn er genoeg bij ondernemers die nog steeds het oude winstmodel aanhangen van steeds maar meer en steeds maar groter.
De crisissen waar wij allen mee te maken hebben, komen niet zomaar uit de lucht vallen. Jaren geleden werd er al voor gewaarschuwd, maar er werd niet geluisterd. En nu? Luisteren we echt naar de waarschuwingstekens van de natuur, of zijn we nog steeds de rijke aan het kopiëren uit het evangelie?
Om te besluiten. Ieder van ons mag ontdekken hoe hij of zij, in zijn of haar situatie rijk kan worden voor God en medemens. Hoe het goede leven niet afhankelijk te laten zijn van wat je bezit, hoe te investeren in de toekomst van de armen.
Stilletjes wens ik u toch een grote erfenis toe. Niet van bezit, maar van het voorbeeld van Jezus en van allen die zich door Hem hebben laten bezielen.
Amen
Door: Jan Luyken (1649-1712)
Datum: 1700
Locatie van de ets: Rijksmuseum Amsterdam
Opschrift
IJl en ijdel, zegt Prediker, ijl en ijdel, alles is ijdel.
Genieten is ijdel
Want als iemand door zijn kennis en wijsheid moeizaam iets gepresteerd heeft, moet hij het toch overlaten aan een ander, die er niets voor gedaan heeft. Ook dat is ijdel, onzinnig. Wat heeft een mens dan aan zijn harde werken, aan al zijn zorgen en tobben onder de zon? Zijn leven is één lijdensweg, zijn werk een bron van ellende. Zelfs ’s nachts vindt hij geen rust. Ook dat is ijdel.
Gelijkenis van een hebzuchtige boer
Iemand uit de menigte zei tegen Jezus: ‘Meester, zeg tegen mijn broer dat hij de erfenis met mij moet delen.’ Jezus antwoorde hem: ‘Wie heeft mij als scheidsrechter tussen u beiden aangesteld?’ En Hij zei tegen hen: ‘Pas op voor iedere vorm van hebzucht! Ook al heeft een mens nog zo veel, zijn leven bezit hij niet.’ Hij vertelde hun een gelijkenis: ‘Er was eens een rijk man, wiens land veel had opgebracht. Hij dacht bij zichzelf: “Wat moet ik doen? Ik heb geen ruimte om mijn oogst op te slaan.”? “Dit ga ik doen,”? dacht hij, “ik breek mijn schuren af en ga grotere bouwen; dan kan ik daar al het graan en mijn andere goederen in opslaan, en tegen mezelf zeggen: Je hebt daar nu heel wat liggen, jongen, je kunt jaren vooruit. Rust nu maar eens uit, eet, drink en neem het ervan.”? Maar God zei tegen hem: “Jij dwaas, nog deze nacht wordt je leven opgeëist, en voor wie zijn dan al die voorraden die je hebt aangelegd?”? Zo vergaat het iemand die rijke schatten verzamelt voor zichzelf en niet voor God.’
Goede Doelen Week / Vastenactie
De Digidulfke uitgave april 2024 is uit
Kerstboodschap 2023 Mgr. Gerard de Korte
Kerstverhaal: Teken aan de hemel
Benoeming nieuwe pastoor-deken Felie Spooren
Facebook
Twitter